దీపావళి రోజున లక్ష్మీ పూజ ఎప్పుడు చేయాలి ?

పండుగలు మన జీవితంలో ఎంతో సంతోషాన్ని, ఉత్సాహాన్ని తెస్తాయి. అలాంటి అన్ని పండుగల్లోకెల్లా రాజు లాంటిది, అందరి ఇళ్లలో వెలుగులు నింపేది దీపావళి. ఇంటిల్లిపాది, పిల్లల నుంచి పెద్దల వరకు అందరూ ఎంతో సందడిగా, ఆనందంగా జరుపుకునే గొప్ప పండుగ ఇది. మన జీవితాల్లో ఉన్న చీకటిని, బాధలను తరిమికొట్టి, వెలుగుల జిలుగులు నింపే సంతోషాల సంబరం ఇది. ప్రతి సంవత్సరం ఆశ్వయుజ మాసంలో, కృష్ణపక్షంలో వచ్చే అమావాస్య నాడు ఈ పండుగను జరుపుకుంటాం. దీపావళి రోజు సాయంత్రం మనం లక్ష్మీదేవిని భక్తిశ్రద్ధలతో పూజిస్తాం.

అయితే, చాలా మంది అనుకున్నట్లు దీపావళి అంటే కేవలం ఒక్క రోజు పండుగ కాదు. ఇది ఒక రోజు కాదు, రెండు రోజులు కాదు, ఏకంగా ఐదు రోజుల పాటు చేసుకునే పెద్ద సంబరం. మన పాతకాలపు పద్ధతులు, సనాతన ధర్మం ప్రకారం చూస్తే... ఆశ్వయుజ మాసం కృష్ణ పక్ష త్రయోదశి అంటే ధన త్రయోదశి, నరక చతుర్దశి, అమావాస్య ఇదే అసలైన దీపావళి, ఈ రోజనే మనం లక్ష్మీ పూజ జరుపుకుంటాం, ఆ తర్వాత వచ్చే కార్తీక శుద్ధ పాడ్యమి , భగినీ హస్త భోజనం... ఈ ఐదు రోజుల పండుగలన్నీ కలిపితేనే అసలైన దీపావళి.

మరి ఈ సంవత్సరం ఈ పండుగ ఎప్పుడు వచ్చింది? ఏ రోజు ఏ పండుగ జరుపుకోవాలి? ముఖ్యంగా, లక్ష్మీ పూజ చేసుకోవడానికి సరైన ముహూర్తం ఎప్పుడు? ఈ విషయాలన్నీ  మనం ఈ వీడియోలో పూర్తిగా తెలుసుకుందాం.

పండుగల తేదీల విషయంలో కొన్నిసార్లు కొంచెం కన్‌ఫ్యూజన్ వస్తుంది. కానీ మన పెద్దలు, శాస్త్రాలు ఒక సింపుల్ రూల్ చెప్పాయి. దీపావళి పండుగకు, లక్ష్మీ పూజకు సాయంత్రం సమయం చాలా ముఖ్యం. ఏ రోజైతే సాయంత్రం వేళ, రాత్రి వేళ అమావాస్య తిథి ఉంటుందో, ఆ రోజునే దీపావళి జరుపుకోవాలి.

ఆ లెక్కన, ఈ ఏడాది 2025లో, అక్టోబర్ 20వ తేదీన (సోమవారం) మధ్యాహ్నం 3 గంటల 42 నిమిషాలకు అమావాస్య తిథి మొదలవుతుంది. అది మరుసటి రోజు, అంటే అక్టోబర్ 21వ తేదీ, మంగళవారం సాయంత్రం 5 గంటలకు ముగుస్తుంది.

అక్టోబర్ 20వ తేదీన సాయంత్రం మనం పూజ చేసుకునే టైంకి అమావాస్య తిథి బలంగా ఉంది. కానీ అక్టోబర్ 21న సాయంత్రం 5 గంటలకే అమావాస్య అయిపోతుంది. అంటే, మనం దీపాలు వెలిగించి, పూజ చేసే టైంకి అంటే సాయంత్రం 6 తర్వాత అమావాస్య ఉండదు. అందువల్ల, శాస్త్రం ప్రకారం మనమందరం అక్టోబర్ 20, సోమవారం రోజే దీపావళి పండుగను జరుపుకోవాలి. అదే రోజు సాయంత్రం లక్ష్మీ పూజ చేసుకోవాలి. మన పెద్దలను తలుచుకుంటూ దివిటీలు చూపించడం, దీపదానం చేయడం వంటివన్నీ ఆ రోజే చేయడం చాలా మంచిది.

దీపావళి రోజు మొత్తం ఎంత ముఖ్యమో, ఆ రోజు సాయంత్రం చేసే లక్ష్మీ పూజ అంతకంటే ముఖ్యం. సరైన ముహూర్తంలో పూజ చేస్తే అమ్మవారి ఆశీస్సులు పూర్తిగా లభిస్తాయని నమ్మకం. ఈ సంవత్సరం, అక్టోబర్ 20వ తేదీన, లక్ష్మీ పూజ చేయడానికి చాలా మంచి సమయం ,ఉత్తమ ముహూర్తం సాయంత్రం 7 గంటల నుంచి రాత్రి 8 గంటల 30 నిమిషాల మధ్య ఉంది. ఈ గంటన్నర సమయం చాలా పవిత్రమైనది.

సాధారణంగా, ఆ రోజు సాయంత్రం 5 గంటల 45 నిమిషాల నుంచి రాత్రి 8 గంటల 15 నిమిషాల వరకు ప్రదోష కాలం ఉంటుంది. ఈ సమయంలో మనం ఏ మంచి పని తలపెట్టినా, ఏ దేవుడికి పూజ చేసినా దానికి విశేషమైన ఫలితం ఉంటుంది. కాబట్టి, సాయంత్రం 6 గంటల నుంచే ఇల్లంతా దీపాలు పెట్టి, ఈ శుభ సమయంలో అమ్మవారిని పూజించడం వలన మన ఇంట్లో సిరిసంపదలు నిలిచి ఉంటాయి.

దీపావళి అనేది ఐదు రోజుల పండుగ. ఇప్పుడు ప్రతి రోజుకు ఉన్న ప్రత్యేకత ఏమిటో వివరంగా చూద్దాం.

మొదటి రోజు: ధన త్రయోదశి , అక్టోబర్ 18, శనివారం

దీపావళి సంబరాలు ఈ రోజుతోనే మొదలవుతాయి. దీన్నే 'ధన్‌తేరస్' అని కూడా అంటారు. 'ధన' అంటే డబ్బు, 'త్రయోదశి' అంటే 13వ రోజు. ఈ రోజు ఆరోగ్యం, సంపద రెండింటికీ చాలా ముఖ్యమైన రోజు.

ఈ ఏడాది అక్టోబర్ 18న త్రయోదశి వచ్చింది. అది కూడా శనివారం రావడం చాలా విశేషం. దీన్ని 'శని త్రయోదశి' అంటారు. అంటే, ఈ రోజు పూజ చేయడం వల్ల మనకు శని దేవుడి ఆశీస్సులు, లక్ష్మీ దేవి ఆశీస్సులు... రెండూ ఒకేసారి దక్కుతాయి. ఇది చాలా అరుదైన కాంబినేషన్.

ఈ రోజు సాయంత్రం పూట లక్ష్మీదేవిని పూజించిన వారికి పేదరికం తొలగిపోయి, డబ్బుకు లోటు ఉండదని మన శాస్త్రాలు చెబుతున్నాయి. ఈ రోజు 'ధన్వంతరి' జయంతి కూడా. ధన్వంతరి అంటే దేవతల డాక్టర్, ఆయుర్వేదానికి అధిపతి. పాల సముద్రాన్ని చిలికినప్పుడు, ఒక చేతిలో అమృతం, మరో చేతిలో ఆయుర్వేద గ్రంథంతో ఈయనే ఉద్భవించాడు. అందుకే ఈ రోజు 'ఆరోగ్యమే మహాభాగ్యం' అని తలుచుకుంటూ, ఆరోగ్యం కోసం ధన్వంతరిని కూడా పూజిస్తారు.

ఈ రోజు చాలా మంది కొత్త బంగారం, వెండి లేదా కనీసం కొత్త గిన్నెలు, పాత్రలు కొంటారు. ఇలా కొనడం శుభసూచకం. మన ఇంటికి లక్ష్మీదేవిని ఆహ్వానించడం లాంటిది.

ధన త్రయోదశి రోజు చేయాల్సిన మరో ముఖ్యమైన పని 'యమ దీపం' వెలిగించడం. యమలోకంలో ఉన్న మన పితృదేవతలు ఈ దీపావళి సమయంలో వారి వారి కుటుంబాలను చూడటానికి భూమి మీదకు వస్తారని నమ్మకం. వారికి దారి చూపించడం కోసం, అలాగే యమధర్మరాజును శాంతింపజేయడం కోసం ఇంటి బయట, గుమ్మానికి దగ్గరగా, దక్షిణం వైపు ముఖం ఉండేలా ఒక పెద్ద దీపం వెలిగించాలి. ఇంట్లో ఉన్న యజమాని స్వయంగా ఈ దీపం వెలిగిస్తే, ఆ కుటుంబానికి అకాల మరణ భయం ఉండదని నమ్మకం. ఈ ఒక్క రోజు మాత్రమే దీపాన్ని దక్షిణం వైపు పెడతారు.

రెండవ రోజు: నరక చతుర్దశి , అక్టోబర్ 19, ఆదివారం

దీపావళి సంబరాల్లో రెండవ రోజు ఇది. దీన్నే 'చిన్న దీపావళి' అని కూడా అంటారు. ఈ రోజు చాలా విశేషమైనది. ఈ రోజుకు ఆ పేరు రావడానికి వెనుక ఒక పెద్ద కథ ఉంది.

పూర్వం నరకాసురుడు అనే ఒక రాక్షసుడు ఉండేవాడు. నరకాసురుడు వరాహ అవతారంలో ఉన్న విష్ణుమూర్తికి మరియు భూదేవికి పుట్టినవాడే అయినా, చాలా క్రూరుడిగా తయారయ్యాడు. ఎందరో రాజులను ఓడించి, వారి రాజ్యాలను ఆక్రమించి, ఏకంగా 16,000 మంది రాజకుమార్తెలను చెరసాలలో బంధించాడు. దేవతలను, రుషులను హింసించాడు. అతని బాధ పడలేక అందరూ వెళ్లి శ్రీకృష్ణుడిని వేడుకున్నారు.

అయితే, నరకాసురుడికి ఒక వరం ఉంది. తన తల్లి చేతిలో తప్ప మరెవరి చేతిలోనూ అతనికి మరణం ఉండదు. శ్రీకృష్ణుడి భార్య అయిన సత్యభామ, భూదేవి అవతారమే. అందుకే, శ్రీకృష్ణుడు సత్యభామను తనతో పాటు యుద్ధానికి తీసుకువెళ్తాడు. ఇద్దరూ కలిసి నరకాసురుడితో ఘోరంగా యుద్ధం చేస్తారు. చివరికి సత్యభామ చేతిలో నరకాసురుడు చనిపోతాడు.

చనిపోయే ముందు, నరకాసురుడు తన తల్లి అయిన సత్యభామను ఒక వరం కోరుతాడు. "అమ్మా, నేను చనిపోయిన ఈ రోజును అందరూ చీకటి రోజుగా, దుఃఖంగా జరుపుకోకూడదు. అందరూ సంతోషంగా, దీపాలు వెలిగించి, స్నానాలు చేసి, కొత్త బట్టలు కట్టుకుని పండుగలా జరుపుకోవాలి" అని అడుగుతాడు. శ్రీకృష్ణుడు, సత్యభామ ఆ వరాన్ని ప్రసాదిస్తారు.

అందుకే, నరక చతుర్దశి రోజున, సూర్యోదయానికి ముందే లేవాలి. ఆ రోజు చేయాల్సిన ముఖ్యమైన పని 'తైలాభ్యంగన స్నానం' . అంటే, తలకు, ఒంటికి నువ్వుల నూనె బాగా పట్టించి, నలుగు పిండితో రుద్దుకుని తలస్నానం చేయాలి. ఇలా చేయడం వల్ల మనలో ఉన్న బద్ధకం, పేదరికం పోతాయని నమ్మకం. ఈ స్నానం గంగా నదిలో స్నానం చేసినంత పవిత్రమైనదిగా భావిస్తారు. స్నానం చేశాక, నరకాసురుడి వధకు గుర్తుగా, చెడుపై మంచి గెలిచినందుకు సంబరంగా కొన్ని టపాసులు కాలుస్తారు. ఆ రోజు సాయంత్రం మళ్లీ ఇంటి ముందు దీపాలు వెలిగించి, లక్ష్మీదేవికి నమస్కరించుకోవాలి.

మూడవ రోజు: అమావాస్య - అసలైన దీపావళి, లక్ష్మీ పూజ ,అక్టోబర్ 20, సోమవారం

ఇదే పండుగలో అతి ప్రధానమైన రోజు. ఐదు రోజుల పండుగలో ఇది సెంటర్ పాయింట్. ఇది అమావాస్య రోజు, అంటే కటిక చీకటిగా ఉండే రాత్రి. కానీ ఆ చీకటిని పారదోలుతూ మనం ఇల్లంతా దీపాలు వెలిగిస్తాం కాబట్టే దీనికి 'దీపావళి' అని పేరు వచ్చింది.

ఈ రోజు సాయంత్రం ఇల్లంతా శుభ్రం చేసి, గడపకు పసుపు కుంకుమ, ఇంటి ముందు రంగురంగుల ముగ్గులు వేయాలి. లక్ష్మీదేవి శుభ్రంగా, అందంగా, వెలుగులతో నిండి ఉన్న ఇళ్లకే వస్తుందని నమ్మకం.

సాయంత్రం, మనం పైన చెప్పుకున్న శుభ ముహూర్తంలో  అంటే రాత్రి 7 గంటల  నుండి 8 గంటల 30 నిమిషాల మధ్య లక్ష్మీ పూజ చేయాలి. పూజలో ముందుగా వినాయకుడిని పూజించాలి. ఎందుకంటే మనం చేసే పూజకు, మన సంపాదనకు ఎలాంటి ఆటంకాలు రాకుండా చూడమని ఆయన్ను కోరుకోవాలి. ఆ తర్వాత లక్ష్మీదేవి ఫోటో లేదా విగ్రహం పెట్టి, పువ్వులు, పండ్లు, ముఖ్యంగా అటుకులు, పాలు, బెల్లంతో చేసిన నైవేద్యం పెట్టి పూజించాలి. చాలా మంది డబ్బు, బంగారం, వెండి కూడా అమ్మవారి దగ్గర పెట్టి పూజిస్తారు.

పూజ అయ్యాక, ఇంటి నిండా మట్టి ప్రమిదలతో దీపాలు వెలిగించాలి. బాల్కనీ, కిటికీలు, గుమ్మాలు, తులసి కోట... ఇలా ప్రతిచోటా దీపం ఉండాలి. ఆ వెలుగు మన ఇంట్లోని చీకటినే కాదు, మన మనసులోని చెడు ఆలోచనలను, బాధలను కూడా తీసేస్తుంది. ఆ తర్వాత అందరూ కొత్త బట్టలు వేసుకుని, స్వీట్లు పంచుకుని, ఆనందంగా టపాసులు కాలుస్తారు. ఈ శబ్దం, వెలుగు మన చుట్టూ ఉన్న దుష్ట శక్తులను పారదోలుతాయని కూడా ఒక నమ్మకం.

నాలుగవ రోజు: బలి పాడ్యమి  మరియు  గోవర్ధన పూజ ,అక్టోబర్ 22, బుధవారం

దీపావళి మరుసటి రోజు అంటే అమావాస్య తర్వాత వచ్చే పాడ్యమి తిథి బలి పాడ్యమిగా జరుపుకుంటారు. ఈ రోజు కూడా రెండు ముఖ్యమైన కథలు ఉన్నాయి.

మొదటిది 'బలి చక్రవర్తి' కథ. బలి, రాక్షస రాజే అయినా, ప్రహ్లాదుడి మనవడు. చాలా గొప్ప దాత. ఎవరు ఏది అడిగినా 'లేదు' అనకుండా దానం చేసేవాడు. కానీ, ఆ దానశీలతే అతనిలో గర్వాన్ని పెంచింది. అర్హత ఉన్నవారికి, లేనివారికి... అందరికీ దానాలు చేస్తూ లోకాల పద్ధతులను దెబ్బతీశాడు. అప్పుడు విష్ణుమూర్తి 'వామన అవతారం'లో  అంటే ఒక చిన్న బ్రాహ్మణ బాలుడి రూపంలో బలి చక్రవర్తి దగ్గరకు వస్తాడు.

"నాకు మూడడుగుల నేల దానంగా కావాలి" అని అడుగుతాడు. బలి గర్వంగా నవ్వి, "అంతేనా, ఇస్తాను" అని మాట ఇస్తాడు. వెంటనే వామనుడు పెద్దగా పెరిగిపోయి , ఒక అడుగుతో భూమిని, రెండో అడుగుతో ఆకాశాన్ని కొలిచేస్తాడు. "మూడో అడుగు ఎక్కడ పెట్టాలి?" అని బలిని అడుగుతాడు. అప్పుడు బలికి తన తప్పు తెలిసివచ్చి, గర్వం అణిగిపోయి, "స్వామీ, నా తల మీద పెట్టు" అని తన తల వంచుతాడు. విష్ణువు అతని తలపై కాలు పెట్టి పాతాళానికి పంపుతాడు.

అయితే, విష్ణువు బలి దానశీలానికి మెచ్చి ఒక వరం ఇస్తాడు. ఆ వరం ప్రకారం, ఈ మూడు రోజులు అంటే నరక చతుర్దశి, దీపావళి, బలి పాడ్యమి నాడు బలి చక్రవర్తి భూమి మీదకు వచ్చి, తన ప్రజలను చూసి వెళ్ళవచ్చు. అందుకే, ఈ రోజు కూడా మనం దీపాలు వెలిగించి, బలి రాజుకు స్వాగతం పలుకుతాం.

రెండో కథ 'గోవర్ధన పూజ'. ఇది ఎక్కువగా నార్త్ ఇండియాలో చేస్తారు, కానీ చాలా గొప్ప కథ. ద్వాపర యుగంలో, గోకులంలోని ప్రజలంతా ఇంద్రుడికి పెద్ద పూజ చేసేవారు. అప్పుడు చిన్ని కృష్ణుడు, "మనకు వర్షం ఇచ్చేది ఇంద్రుడు కాదు, మన ఆవులకు గడ్డి, మనకు నీడ ఇచ్చే ఈ గోవర్ధన పర్వతం. మనం ఈ కొండకు పూజ చేద్దాం" అంటాడు. అందరూ కృష్ణుడి మాట విని, కొండకు పూజ చేస్తారు.

దీంతో ఇంద్రుడికి కోపం వచ్చి, ఏడు రోజులు ఆగకుండా భయంకరమైన వర్షం కురిపిస్తాడు. అప్పుడు శ్రీకృష్ణుడు, ఆ గోవర్ధన పర్వతాన్ని తన చిటికెన వేలితో గొడుగులా పైకి ఎత్తి, గోకులం ప్రజలందరినీ, పశువులనూ కాపాడతాడు. ఇంద్రుడి గర్వం అణిగిపోతుంది. ఆ రోజుకు గుర్తుగా, ఈ రోజు ఆవు పేడతో చిన్న కొండలా చేసి, దానికి పూజ చేస్తారు. గోమాతను పూజించడం, వాటికి ఆహారం పెట్టడం ఈ రోజు చాలా చాలా మంచిది.

ఐదవ రోజు: భగినీ హస్త భోజనం , అక్టోబర్ 23, గురువారం

ఈ ఐదు రోజుల దీపావళి సంబరాల్లో ఇది ఆఖరి రోజు. 'భగినీ' అంటే సోదరి , 'హస్త' అంటే చెయ్యి, 'భోజనం' అంటే భోజనం. అంటే, 'సోదరి చేతి భోజనం' అని అర్థం. దీన్నే 'భాయ్ దూజ్' లేదా 'యమ ద్వితీయ' అని కూడా అంటారు. ఇది అన్నాచెల్లెళ్ల, అక్కాతమ్ముళ్ల పండుగ.

ఈ రోజు వెనుక కూడా ఒక కథ ఉంది. యమధర్మరాజుకు, యమునా నదికి అన్నాచెల్లెళ్ల బంధం. యమున తన అన్నయ్య యముడిని ఎన్నోసార్లు ఇంటికి భోజనానికి పిలుస్తుంది. కానీ యముడికి తీరిక దొరకదు. చివరికి ఒకసారి, ఈ రోజున, యముడు తన చెల్లి ఇంటికి వెళ్తాడు. యమున ఎంతో సంతోషించి, అన్నయ్యకు హారతి ఇచ్చి, బొట్టు పెట్టి, రకరకాల పిండివంటలతో భోజనం పెడుతుంది.

యముడు చాలా సంతోషించి, "చెల్లీ, నీకు ఏం వరం కావాలో కోరుకో" అంటాడు. అప్పుడు యమున, "అన్నా, ఈ రోజున ఏ సోదరుడైతే తన సోదరి ఇంటికి వెళ్లి, ఆమె చేతి భోజనం తింటాడో, అతనికి నీ నుంచి అకాల మరణ భయం ఉండకూడదు. అతన్ని నువ్వు రక్షించాలి" అని కోరుకుంటుంది. యముడు 'సరే' అని వరం ఇస్తాడు.

అందుకే ఈ రోజు, సోదరులు తమ సోదరీమణుల అంటే అక్కలు, చెల్లెళ్లు ఇంటికి వెళ్ళాలి. పెళ్లయిన సోదరి అయితే తప్పకుండా వాళ్ల ఇంటికి వెళ్లి, ఆమె చేతి వంట తినాలి. ఆమెను సంతోషపెడుతూ బట్టలు, డబ్బులు లేదా ఏదైనా గిఫ్ట్ ఇవ్వాలి. ఇలా చేయడం వల్ల వాళ్ల బంధం బలపడటమే కాదు, సోదరుడికి ఆయుష్షు కూడా పెరుగుతుంది. సోదరిని సంతోషంగా ఉంచిన ఆ సోదరుడికి లక్ష్మీ కటాక్షం కూడా లభిస్తుంది.

ఇలా, దీపావళి అంటే కేవలం ఒక్క రోజు లైట్లు, టపాసులు కాదు. ఇది ఆరోగ్యం, ధైర్యం, సంపద, మంచి గుణం, కుటుంబ బంధాలు... ఇలా మన జీవితంలోని అన్ని ముఖ్యమైన విషయాలను గుర్తుచేసే ఒక అద్భుతమైన ఐదు రోజుల పండుగ.

అందరూ ఈ పండుగను సంతోషంగా, సురక్షితంగా జరుపుకోవాలి. మీ అందరికీ దీపావళి శుభాకాంక్షలు!

ఈ వీడియో మీకు నచ్చినట్లయితే లైక్ చేయండి, షేర్ చేయండి. ఇలాంటి మరిన్ని వీడియోల కోసం ఛానెల్ ను సబ్ స్క్రైబ్ చేసుకోండి. అలాగే బెల్ ఐకాన్ ను నొక్కండి దీని ద్వారా మేము చేసే ప్రతి వీడియో నోటిఫికేషన్ రూపంలో మీ వద్దకు చేరుతుంది. సర్వేజనా సుఖినో భవంతుః